Izabela Czartoryska – dux femina facti

https://muzeumczartoryskich.pulawy.pl/wp-content/uploads/2021/08/Izabela_Czartoryska_Dux_femina_facti.pdf

Ze Wstępu:
Oddana do rąk Czytelników publikacja jest pokłosiem ogólnopolskiej konferencji naukowej Izabela Czartoryska – dux femina facti, zorganizowanej w dniach 29–30 czerwca 2019 roku przez Muzeum Czartoryskich w Puławach przy współudziale Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Temat sesji zaproponowany przez organizatorów spotkał się z dużym zainteresowaniem badaczy z różnych dyscyplin naukowych: historyków sztuki, literaturoznawców, historyków i kulturoznawców. Spotkanie stało się nie tylko pretekstem do wymiany doświadczeń naukowych, ale też okazją do zaprezentowania nowego spojrzenia na wielowątkowość zainteresowań twórczyni pierwszego polskiego muzeum, księżnej Izabeli Czartoryskiej. Dowodem na różnorodność jej zainteresowań jest niniejsza wielowątkowa i bogata tematycznie publikacja. Nie wszystkie wystąpienia z programu konferencji znalazły się w tej książce. Każdy z umieszczonych w prezentowanym tomie tekstów tworzy pewnego rodzaju wielogłos i ukazuje interdyscyplinarny charakter monografii. Zebrane studia wskazują czasem nowatorskie i świeże spojrzenie na postać księżnej Izabeli Czartoryskiej. Prezentują także różnorodność stanu badań i otwierają nowe perspektywy do dalszych rozważań.

Kres Polskich Aten

Katalog „Kres Polskich Aten” prezentuje wyjątkową wystawę składającą się z trzech oddzielnych ekspozycji: Powstanie Listopadowe, Wieńce z krypty XX. Czartoryskich oraz Współczesna Florystka Funeralna. W katalogu znajdą Państwo tekst autorstwa dr Marcina Ochmana dotyczący historii Wojska Polskiego w Królestwie Polskim i przebiegu powstania listopadowego, ale co warto podkreślić, nie mogło w nim zabraknąć związku tego zrywu narodowego z Puławami i rodziną XX. Czartoryskich. Kolejnym elementem tej publikacji jest rozdział poświęcony eksponatom, które są w różny sposób związane z powstaniem listopadowym i jego uczestnikami, a także wielką emigracją. Na ponad 60 stronach prezentujemy fotografie różnorodnych obiektów (ok. 140), często publikowanych po raz pierwszy, ukazujących obie strony wojny polsko-rosyjskiej. Pochodzą one w większości z prywatnej kolekcji Marcina Zdrojewskiego, który pierwszy raz, na taką skalę udostępnił swoje zbiory placówce muzealnej. Następny rozdział pozwoli nam za sprawą tekstu pani Krystyny Kieferling przenieść się do krypty XX. Czartoryskich w Sieniawie. Dopełnieniem tego powrotu do przeszłości jest 20 przepięknych wieńców pogrzebowych, wykonanych na przełomie XIX/XX w. W katalogu tym nie mogło też zabraknąć współczesnych wieńców, wykonanych przez najlepszych polskich florystów. W sumie zaprezentowaliśmy ich 14. Jednak wśród nich jest jeden wyjątkowy, gdyż został dedykowany pani na Puławach, Izabeli Czartoryskiej. Co ciekawe został on wykonany przez pracowników Muzeum Czartoryskich w Puławach, w ramach obchodów Roku Księżnej Izabeli Czartoryskiej, jaki obchodziliśmy w 2019 r

Przeszłość Przyszłości czyli nauki księżnej Izabeli Czartoryskiej dla dzieci. Tom I

Na podstawie powieści Izabeli Czartoryskiej „Pielgrzym w Dobromilu” z 1817 roku

Książka Katarzyny Zamoyskiej to współczesna wersja XIX-wiecznej powieści Izabeli Czartoryskiej „Pielgrzym w Dobromilu”. Akcja rozpoczyna się w pałacu księżnej w Puławach w roku 1801, tuż przed otwarciem pierwszego polskiego muzeum. Pewne okoliczności sprawiają, że Izabela przenosi się do czasów współczesnych, gdzie – podobnie jak stworzony przez nią wcześniej pielgrzym – podejmuje się pracy pedagoga w szkole w Kazimierzu Dolnym. Na lekcjach opowiada historię Polski od Mieszka I do Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przypomina dzieciom o podstawowych wartościach chrześcijańskich – szacunku dla rodziców i osób starszych, trosce o ubogich i chorych, poszanowaniu przyrody i zwierząt, dotrzymywaniu danego słowa, mówieniu prawdy itd. Pięknie ilustrowana książka Katarzyny Zamoyskiej z przedmową Barbary Czartoryskiej zawiera niezwykły, bo stworzony przez ucznia ósmej klasy szkoły podstawowej, poczet królów polskich. Motywy dekoracyjne zdobiące okładkę pochodzą z zaginionej podczas II wojny światowej szkatuły królewskiej, w której Izabela Czartoryska przechowywała swoje najcenniejsze pamiątki. Majestatyczna oprawa, kunsztowne tłoczenia i złocone brzegi, zastosowane w wydaniu, powstały na wzór starych książek oddających precyzję prawdziwej sztuki introligatorskiej. Książkę napisano z myślą o uczniach szkoły podstawowej i rodzicach, a wydano dzięki wsparciu finansowemu Fundacji Książąt Czartoryskich.

OPIS OD WYDAWCY

PUBLIKACJA NIEDOSTĘPNA

Dzieje zbiorów puławskich. Świątynia Sybilli i Dom Gotycki

Profesor Zdzisław Żygulski jun. – najwybitniejszy znawca historii zbiorów puławskich oraz kolekcji książąt Czartoryskich – w swojej książce Dzieje zbiorów puławskich  w oparciu o liczne źródła, wyjaśnia genezę powstania pierwszego na ziemiach polskich muzeum narodowego – Świątyni Sybilli oraz muzeum pamiątek świata – Domu Gotyckiego. Bogato ilustrowane wydawnictwo ukazuje całościowo dzieło księżnej Izabeli Czartoryskiej i stanowi kompendium wiedzy dla każdego zainteresowanego początkami polskiego muzealnictwa.

Dzieje zbiorów puławskich. Świątynia Sybilli i Dom Gotycki

Książka prof. Zdzisława Żygulskiego jun. – najwybitniejszego znawcy historii zbiorów puławskich oraz kolekcji książąt Czartoryskich – stanowi nieodzowne kompendium wiedzy dla każdego zainteresowanego początkami polskiego muzealnictwa. Pięknie wydane i bogato ilustrowane wydawnictwo odsłania przed czytelnikiem genezę, charakter i dzieje pierwszego muzeum na ziemiach polskich – Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Autor, w oparciu o liczne źródła pisane, archiwalia oraz zachowane zabytki, opisuje dzieło księżnej Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej – twórczyni muzeum puławskiego.

Sztambuch Puławski 

Tradycja prowadzenia pamiętników pozostaje nadal żywa. Większość z nas odczuwa potrzebę spisania swoich myśli lub upamiętnienia ważnych wydarzeń. Muzeum Czartoryskich w Puławach wyszło naprzeciw takim potrzebom. Sztambuch Puławski to wyjątkowy notatnik wzorowany na XIX wiecznym sztambuchu Pobożne pamiątki autorstwa sióstr Narbutt. Piękna okładka, papier przypominający ten „z epoki” zachęca do odnowienia romantycznej tradycji pamiętnikarskiej.

W zbiorach Muzeum Czartoryskich w Puławach znajduje się unikalny eksponat – sztambuch Pobożne pamiątki. Autorką tego niezwykłego dzieła była Teresa Narbutt, córka posła na Sejm Wielki, Wojciecha Narbutta. Pamiętnik, który prowadziła zawiera przepiękne wpisy i dedykacje od członków rodziny i przyjaciół. Na uwagę zasługuje również wspaniała oprawa ilustracyjna, wykonana przez siostrę Teresy, Klementynę. Wśród notatek i dedykacji, możemy doszukać się przepięknych rysunków z widokami Puław, autorskich tekstów literackich czy listów samych Czartoryskich.

CZASOWO NIEDOSTĘPNY
 

 Izabela. Świat w płomieniach

Szacunek wobec historycznego szczegółu, szerokie poszukiwania
i oryginalny pomysł zasługują na wielkie uznanie.
Bądźcie otwarci na drogi, którymi poprowadzi Was autor!
Elżbieta Cherezińska

Jedna z najbardziej fascynujących postaci przełomu XVIII i XIX stulecia ożywa
pod piórem Krzysztofa P. Czyżewskiego. To nie podręcznikowa historia, ale okazja
do podróży w epokę wielkiego przełomu z nieustępliwą dama jako przewodniczką.
Kamil Janicki, WielkaHISTORIA.pl

Księżna Izabela Czartoryska, kobieta renesansu, której przyszło żyć w kraju wymazanym z mapy Europy, dostaje szansę uratowania swojej ukochanej ojczyzny. Pod przybranym nazwiskiem próbuje ustalić znaczenie tajemniczego podarku. Trop początkowo prowadzi do miasta, o które walczy pięć zwaśnionych mocarstw. Prawdziwa gra toczy się jednak o najwyższą stawkę – wolną Polskę.

Czy car Aleksander, Józef Wybicki, Napoleon flisacy pomogą księżnej Izabeli?
Powieść historyczna dla miłośników zagadek, intryg i niespodziewanych zwrotów akcji.
Naszpikowana mnóstwem nieznanych faktów, dzięki którym spojrzysz inaczej na czasy Księstwa Warszawskiego.

OPIS ZE STRONY WYDAWCY

 Izabela i sześć zaginionych koron

Tak należy przyrządzać historię – smacznie, lekko i wykwintnie. Aż do rozgryzienia ostatniej zagadki.
Maciej Siembida

Rok 1813. Rosja zwycięża Napoleona i zajmuje Księstwo Warszawskie. Mocarstwa szykują się na Kongres Wiedeński, gdzie zamierzają przypieczętować kolejny rozbiór Rzeczypospolitej. Car Aleksander chce ostatecznie upokorzyć Polaków, ale do tego potrzebna jest legendarna korona Chrobrego – symbol władzy i niepodległości, wspomnienie dawnej potęgi Polski.

Jednak korona zniknęła. Ktoś wykradł ją wraz z całą zawartością wawelskiego skarbca.

Księżna Izabela Czartoryska i jej nieodzowny towarzysz Migdał postanawiają ubiec cara i zniweczyć jego plany. Śledztwo z Krakowa przenosi się w głąb Europy – Wrocław, Berlin, Regensburg, Toruń, Kolonia… Trudno odróżnić prawdziwe tropy od plotek. Czy można ufać brytyjskiemu księciu Sussex? Co ukrywa księżna Luiza? Skąd rosyjski kolekcjoner ma skradziony ze skarbca Szczerbiec? Król Poniatowski też nie pozostaje poza podejrzeniami.

Kiedy Izabela jest bliska rozwikłania zagadki, uświadamia sobie, jak niewiele Polacy wiedzieli o poszukiwanej koronie. Czy zdąży odkryć jej tajemnicę, zanim będzie za późno? Czy uda się ustalić, kto wyciągnął ręce po najcenniejsze regalia królewskie? Okazuje się, że najpoważniejszym zagrożeniem dla korony Chrobrego wcale nie jest car Aleksander i jego plany…

Pani na Puławach. Opowieść o Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej

OPIS OD WYDAWCY

W autorskim wstępie czytamy:

Kiedy Maria Anna księżna Wirtemberska namawiała starą swą matkę, Izabelę z Flemmingów Czartoryską, by ta poszła do spowiedzi, Pani na Puławach oświadczyła pół serio, pół żartem: „Moja Marysiu, gdy powiem księdzu wszystko, com w życiu dokazywała, spojrzy na mnie, nie uwierzy i będzie myślał, że kłamię!”

Istotnie losy tej księżnej, która przeżyła 90 lat (1745-1835), były tak barwne, że starczyłyby na kilka biografii.

Pełna uroku, płocha i zalotna dama lekkomyślnego rokoka, bohaterka wieli skandalicznych romansów o europejskim zasięgu, a zarazem głęboka patriotka, gorąco oklaskująca postępowych mówców na Sejmie Czteroletnim, patronka Kościuszki, wreszcie autorka pierwszych książek dla ludu i twórczyni polskiego muzealnictwa, w wieku lat trzydziestu pięciu sama podkreśliła dwa dominujące w jej życiu uczucia: miłość do dzieci i miłość do ojczyzny. Jestem dobrą matką i nigdy cienia najmniejszego zarzutu uczynić sobie nie miałam powodu co do niezachwianej miłości swojej do dzieci – zapewniała

– czytamy we wstępie.

Kochającą matką była istotnie, w ogóle jednak kochała się tak silnie, że z „oficjalnej” szóstki dzieci stuprocentową pewność co do ojcostwa miał jej mąż, książę Adam Kazimierz Czartoryski tylko do Teresy. Gdy minęły uniesienia młodości, księżna zajęła się budowaniem pozycji rodziny na forum politycznym. To jej rezydencję w Puławach odwiedzali królowie i carowie, to tam snuto plany odbudowy Polski pod skrzydłami Rosji, kreślono, nieudane w sumie, mariaże małżeńskie dzieci. Za jej życia minęła epoka stanisławowska, przewaliła się zawierucha napoleońska, runęło Królestwo Kongresowe, dopełniło się powstanie listopadowe. Dlatego też opowieść o Izabeli jest w dużym stopniu opowieścią o rodzinie Czartoryskich, choćby słynnym Adamie Czartoryskim, przywódcy Hotelu Lambert, jej wzlotach i upadkach, błędach i zasługach, a także o niektórych ważniejszych momentach z dziejów narodu polskiego na przełomie XVIII i XIX wieku.

Gabriela Pauszer-Klonowska (1908-96) – pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży, czytanek szkolnych oraz tłumaczka. Ukończyła Wydział Humanistyczny na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutowała w 1929 roku na łamach „Wiadomości Literackich” jako krytyk. W 1933 roku ogłosiła szkic Ghandi, prorok Indyj pod pseudonimem Gabriela Klaner. W latach 1930-39 współpracowała z Polskim Radiem Od 1940 roku przez cztery lata mieszkała w Baszkirii, gdzie była nauczycielką. W latach 1945-46 przebywała w Moskwie, pracując jako redaktorka działu wydawnictw Komitetu dla Spraw Dzieci Polskich. Od 1946 roku ponownie w Polsce. W 1985 roku otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów. Spod jej pióra wyszło kilkanaście tytułów, wśród nich: Ostatnia miłość w życiu Bolesława Prusa, Pani Eliza. Opowieść o Elizie Orzeszkowej, Piękny Potocki, Polska – jego miłość. Opowieść o Julianie Ursynie Niemcewiczu, Rapsodia warszawska. Opowieść o Ignacym Wyssogocie Zakrzewskim prezydencie Warszawy.

Zespół Rezydencyjny Książąt Czartoryskich w Puławach

Przewodnik w przystępny sposób przybliża historię Zespołu Rezydencyjnego Książąt Czartoryskich w Puławach – miejsca dawnych rezydencji rodów magnackich Lubomirskich, Sieniawskich i Czartoryskich oraz kolebki polskiego muzealnictwa – Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. W poręcznej publikacji zawarte są najważniejsze informacje dla osób odwiedzających zabytkową część Puław.